Bu web arşivi, 1939 yılında Kula’da doğmuş, İzmir’de yaşayan mimar ve ressam Nafi Çil’in 1970’ten bu yana yaptığı resimlerinin envanterini izlemeye açmaktadır.

Kimi çevrelerde mimarlık edimiyle daha çok tanınan Çil, aslında kendini “Ben mimar olmadan önce ressamdım” diye tanımlar. Profesyonel mimarlık çalışmalarının yanı sıra hayatının önemli bir bölümünü resim atölyesinde geçirmiş bir sanatçı olarak, yeri tespit edilemeyen resimleriyle birlikte bugüne kadar ürettiği eserlerin sayısı 864’e ulaşmıştır.

İzleyicilerin ilk kez tümünü bir arada görebileceği eserleri içeren bu arşiv, Nafi Çil’in resim yolculuğunu anlatmanın yanı sıra, Türk çağdaş sanatı ve 1970 sonrası dünya resim sanatında Çil’in özgün yerini konumlandırmaya da hizmet edecektir.

Resimleri, yapıldıkları yıl aralığına, malzemesine, bulundukları yere, ve anahtar kelimelere göre dört ana kategoride izlenebilir.

Yıllar ve Tarihlendirme Hakkında

Nafi Çil’in resimleri, kendine ait ilk atölyesine sahip olduğu 1970’ten günümüze kadar onar yıllık zaman dilimleri içinde gruplandırılmaktadır. Bu tercih, bir yandan çok sayıda eserin izlenmesini kolaylaştırmak amacıyla, diğer yandan da bunun görece en bağımsız ayrım olduğu düşünülerek yapılmıştır. Yıllar ile herhangi bir içerik ve tema bağını kurmaktan imtina edilmiştir. Bu arşivi inceleyen sanat tarihçisi ve eleştirmenleri, Nafi Çil’in resimlerinde tespit ettikleri içerik ve tema bütünlüklerine göre resimleri farklı yıl aralıklarına göre gruplayabilecektir.

Üzerinde tarih kaydı olmayan resimlerin tarihlendirilmesi, eserin yer aldığı sergi ve fotoğrafının çekildiği yıl esas alınarak yapılmıştır. Kesin tarihin belirlenemediği durumlarda, yaklaşık olarak anlamında “yak.” kısaltması (yak.1990); iki yıldan biri olduğuna emin olunduğunda “bölme işareti” (1990/1991); sergiler ve fotoğraf çekimleri arasında yapılmış olduğu anlaşılan ama daha fazla kesinleştirilemeyen yıllar için “ler” eki (2000’ler) kullanılmıştır.

Nafi Çil, bazı resimlerini yıllar içinde yeniden ele almış, küçük ya da büyük değişiklikler yaparak çalışmış bir sanatçıdır. Bu resimlerde Çil’in resme başladığı ve sonlandırdığı yıllar belirtilmiştir. Eğer eserin üzerinde aralıklarla sürekli çalıştıysa “tire” işareti (1980-2012); resme yıllar sonra tek defalık bir müdahalede bulunduysa “Rev.” kısaltması (1980, Rev.2012); birkaç farklı yılda resmi değiştirdi ve o durumlarda imzalayarak, fotoğrafını çektirerek ya da sergileyerek bitti olarak değerlendirdiyse, yıl aralarına “virgül” (1980, 2000, 2012) konarak tarihlendirme yapılmıştır. Arşiv tasnifi, bu müdahalelerin resmin teması ve kompozisyonunda yaptığı değişiklik derecesine göre yapılmış, küçük ve resmin özünü değiştirmeyen müdahalelerinde, resmin ilk yapıldığı yıl asıl tarihi olarak kabul edilmiştir. Aksi durumlarda, son yıl, resmin dönemi olarak kabul edilmiştir.

Malzeme ve Teknik Hakkında

Nafi Çil bir yağlı boya ressamıdır. 1990’da saman ya da buluntu kağıt üzerine çini ve opak pigment kullanarak yaptığı bir grup deneysel çalışması ve tuval üzerine yaptığı dört resmi dışında, tüm eserlerini kâğıt üzerine yağlı boyayla (ya da doku ve yoğunluk katmak amacıyla bazen üstübeç ve polimer tutkal sıvadıktan sonra yağlı boyayla) yapmıştır. Tuvalden özellikle kaçınmasının nedenini, resim yaparken tuval yüzeyinin hareketliliğinden duyduğu rahatsızlığa bağlar. Kalın resim kâğıtlarını duralit ya da su kontrasına yapıştırırak istediği sabitliği sağlar. Elde etmek istediği dokuları oluşturmak için, tinere batırılmış gazete kâğıdını resme sürmüş ya da jiletle kazımalar yapmıştır. Bu resimler, ‘Yağlı Boya: Kağıt ya da Tuval Üzerine‘ alt kategorisi içinde izlenebilir.

Yağlı boya resimlerinin dışında 1990’da çini ve opak pigmentle farklı boyutlardaki saman kâğıdı ya da buluntu kâğıtlar üzerine yaptığı 65 adet küçük boyutlu resmi mevcuttur. Bu resimleri ‘Kağıt Üzerine Çini Mürekkebi ve Beyaz Pigment‘ alt grubu içinde izlemek münkündür. Çil, bu resimleri 1992’de fotoğraflamış, büyüttüğü baskılarını yağlı boyayla boyamıştır. Bu grup ise, ‘Yağlı Boya: Sanatçının Kendi Resimlerinin Fotoğraf Baskısı Üzerine‘ alt kategorisinde yer almaktadır. Her iki grubu bir arada, ‘Yıllar’ kategorisinin altında ‘1990’lar Farklı Seri‘ içinde izlemek de olanaklıdır.

Nafi Çil’in son dönemde yaptığı üç resmi dışında tüm resimleri paspartulu ve ahşap çerçevelidir.

Eserlerin Bulunduğu Yerler Hakkında

Nafi Çil’in atölyesinde halen, en küçüğü 11 x 22 cm boyutlarında, en büyüğü 110 x 170 cm boyutlarında olmak üzere 574 eseri bulunmaktadır. Bu resimler, ‘Atölyede Mevcut Olanlar‘ alt kategorisinde izlenebilir.

1971’deki ilk sergisinden bu yana açmış olduğu sergilerde yer alan 95 eserinin kurumsal ve özel koleksiyonlara geçtiği tespit edilebilmiştir. Bunlarla birlikte dostlarına armağan ettiği resimler, ‘Koleksiyonlardakiler‘ alt kategorisinde yer almaktadır.

Bunların haricinde 136 adet, görseli bulunan ama yeri tespit edilemeyen resim vardır. ‘Yeri Tespit Edilemeyenler‘ alt kategorisinde sunulan bu resimlerle ilgili olarak bu yolla olası sahiplerinden bilgi alınması da hedeflenmektedir.

Zaman içinde bazı resimlerini yeniden çalışan Çil’in, üzerini tamamen kapatarak yeni resim yaptığı eski eserleri ‘Artık Mevcut Olmayanlar‘ alt kategorisinde, yeni resmin altında eskiye dair izlerin izlenebildiği resimleri ise ‘Başka Resme Dönüşenler‘ alt kategorisinde yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler Hakkında

Yukarıdaki görece teknik kategorilendirmelerden farklı olarak, Nafi Çil’in resimlerini tematik olarak da izlemek amacıyla 17 anahtar kelimeye göre gruplandırma yapılmıştır. Anahtar kelimeler çoğunlukla Nafi Çil’in resimlerine verdiği isimlere göre seçilmiştir. Bir resim birden çok anahtar kelime içinde yer alabilmektedir.